Aleksandr Makarow-Krotkow "[ja piszę wiersze]"

Coś z antologii Jerzego Czecha. Aleksandr Makarow-Krotkow (ur. 1959, rówieśnik Andrzeja Sosnowskiego) odpowiada na pytanie postawione niegdyś przez Jamesa Schuylera w Poranku poematu: "Tylu chujowych poetów / Tak niewielu dobrych / W czym problem?"

* * *


ja piszę wiersze
ty piszesz wiersze
on pisze wiersze

wszyscy działamy dla wspólnego dobra

w kraju zaczyna
brakować papieru

|A. Makarow-Krotkow, ***, w: J. Czech, wdrapałem się na piedestał. nowa poezja rosyjska, Wołowiec 2013, s. 409.|

Marcin Sendecki "Scat"

Nowy tomik Sendeckiego jest bardzo krótki i wchodzi zaskakująco łatwo, dlatego przeczytałem go już ze dwadzieścia razy. Mnie się on bardzo podoba, a Wam pewnie nie.

Scat


Mowa rodzinna niechaj będzie ostra,
żeby odkroić to, co niemożebne.
Czasami odjąć pysk lwa z twarzy osła,

Czasami wtańczyć się w karnawał zgrzebnie.
Pokroić zupę, żeby była postna.
Zaczekać, aż fajerwerk zblednie

I nikt nie doda sobie wzrostu, 
depcząc kolegów. Nieprzyjemnie?
Mowa rodzinna niechaj będzie z ostu.

|M. Sendecki, Przedmiar robót, Wrocław 2014, s. 15.|

Charles Bukowski "tak o tak"

rys. Bruce Timm

tak o tak


kiedy Bóg stworzył miłość nie pomógł większości 
kiedy Bóg stworzył psy nie pomógł psom 
kiedy Bóg stworzył rośliny nie wysilił się 
kiedy Bóg stworzył nienawiść obdarzył nas produktem 
                        powszechnego użytku 
kiedy Bóg stworzył mnie stworzył mnie 
kiedy Bóg stworzył małpę zdążył wcześniej zasnąć 
kiedy Bóg stworzył żyrafę był pijany 
kiedy stworzył narkotyki był na haju 
kiedy stworzył samobójstwo miał doły 

ale kiedy stworzył ciebie leżącą w łóżku 
wiedział co robi 
był pijany był na haju 
w jednej chwili stworzył góry morze 
i ogień 

zrobił kilka błędów 
ale kiedy stworzył ciebie leżącą w łóżku 
musiał się spuścić na cały swój Święty Świat.

przeł. Piotr Madej

|C. Bukowski, Płonąc w wodzie, tonąc w ogniu. Wiersze z lat 1955-1973, przeł. P. Madej, Warszawa 2004, s. 197.|

Darek Foks "streszczenie"

Wakacje się skończyły, wszystko wraca do starego, dosyć przewrotnego porządku. Młodzież znowu będzie się męczyć czytając z obowiązku drętwe lektury, by już nigdy później nie wrócić do czytania książek, a tymczasem do życia wraca kultura: otwierają się teatry, w telewizji puszczają wartościowe programy, a oficyny wydawnicze zaczynają wypuszczać nowe tytuły. I tak wczoraj premierę miał wybór tekstów Darka Foksa, Debordaż, ponoć rozpoczynający się wspaniałym Orciem, czyli "być-może-najlepszą-powieścią-polską-po-osiemdziesiątym-dziewiątym-jeśli-to-w-ogóle-jest-powieść", a zatem wybór zawierający i prozę ("Z lewej równo i z prawej równo"), i poezję ("Z lewej równo, z prawej poszarpane"). 

Z wakacji wracam też ja i moje Sfereo, a z okazji powyższego nasuwa mi się jeden konkretny wiersz:

streszczenie


nie mam zamiaru mówić wierszem typu
pan cogito to pan cogito tamto
ani nawet zbiednieć tak jak zbiednieli
ci co pisali wiersze dla robotników
nie zależy mi na wdychaniu
smrodu holocaustu który nadal
unosi się w powietrzu tak naprawdę
chcę milczeć i wpatrywać się
w słońce uważnie i bez przerwy
tak żeby nie przegapić chwili
w której wygląda jak wrzos
ściśnięty twoimi udami
i za cholerę nie chce
skojarzyć się z czymś
ważniejszym

|D. Foks, Przecena map, Wrocław 2005, s. 107.|

Michał Sobol "O rozczarowaniu"

Spieszę się umieścić wiersz z Pulsarów Michała Sobola, ponieważ tomik jest naprawdę dobry, czytam go dopiero od wczoraj, poleciła mi zaś koleżanka (pięknie dziękuję), i gdybym zwlekał, a dziś na przykład książka dostała pewną nagrodę, publikując ten wpis później poczułbym się pewnie jak orędownik tegoż lauru, czyli ogólnie mówiąc źle. Tom jest naprawdę dobry, bo zawiera filozofię, długie zdania i przestrzenie, czyli coś, co bardzo lubię.

O rozczarowaniu


Gdy po pierwszych podróżach i pierwszych
rozczarowaniach wywołanych, jak sądziłem,
przez rozrośnięty ponad wszelką miarę przemysł
turystyczny donosiłem panu Orkuszowi
o prześwitującej spod wytartej podszewki
wszechświata banalności życia na Ziemi,
gdzie nawet najświętsze miejsca ludzkości
przekształcono w zestaw tandetnych dekoracji
ze sztuki przeznaczonej dla masowego
odbiorcy, tego Golema stworzonego przez
wykorzeniony z tradycji bezosobowy tłum,
co natychmiast podmywało półsenną codzienność
także rodzimych wiosek i miast, które wciąż
jeszcze z tamtych, ośmieszonych dziś centrów
kultury czerpały pożywne soki, pan Orkusz,
ku mojemu zaskoczeniu, jakby olśniony nowym
odkryciem i na krótką chwilę gwałtownie
rozbudzony, wypowiedział to od lat rozważane
zdanie, że nawet bez dawniejszego czaru świat
nie przestaje istnieć, owszem, jest intensywniej. 

|M. Sobol, Pulsary, Warszawa 2013, s. 59.|

lester bowie, miłość, jazz i poezja

Dla mnie poezja zawsze była blisko muzyki i o poezji zawsze myślałem trochę w kategoriach właśnie muzycznych. Lubię czytać specyficznie wiersze, dobrze o tym wiecie. Dziś, podczas oglądania dokumentu o zespole Miłość, wpadł mi cytat, który poniekąd wyjaśnia moje myślenie o poezji. I tak to już jest, że  lepiej rozumiem jej istotę odnosząc się do muzyki, niżby się o tym mówiło za pomocą ściśle literaturoznawczej terminologii. A więc kiedy Lester Bowie odpowiada w filmie Dzierżawskiego na pytanie, czym jest jazz, zaś w tle gra cały ten dźwiękowy kontekst, ja myślę o poezji:

"Najważniejsze w jazzie jest coś, czego ludzie nie rozumieją, a mianowicie: w jazzie nie chodzi o to, co grasz, ale jak to grasz. Materiał jest nieważny, może pochodzić z różnych źródeł - z twojego umysłu, z twojej duszy i serca. Jeśli więc grasz jakąś piosenkę, jest ona częścią ciebie, częścią tej muzyki. Ale sam jazz jest pewną koncepcją. To nie tylko repertuar - to sposób działania, sposób myślenia."

    

Krzysztof Siwczyk "Dokąd bądź" (fragment)

Kadr z filmu Hiroshima, mon amour w reż. Alaina Resnais'a. 

Przyznam szczerze, że zawsze miałem problemy z Siwczykiem i jakoś nie potrafiłem dotąd docenić jego twórczości. A przecież zaraz po debiucie, od którego sam się odżegnuje, wkroczył on na podobną ścieżkę, jaką wcześniej podążali już Sosnowski czy Sendecki, więc wydawać by się mogło, że to ja właśnie - oraz podobni mi szaleńcy - jestem targetem tej poezji. Jednakże wczesne tomiki autora Zdania z treścią jawiły mi się jako rzeczy cokolwiek wtórne, późniejsze zaś - kiedy młody pisarz odnalazł, jak sądzę, swój własny język - czytało mi się topornie (bo takiemu Sosnowskiemu zarzucano wiele, zgoda, jednak nikt mi nie wmówi, że jego zdania nie brzmią potoczyście). Żeby nie było wątpliwości, zdarzały się oczywiście Siwczykowi frazy, które mnie poruszały, jak chociażby końcówka publikowanego tu niedawno kawałka z Godów ("tyle pamiętam. / Wiersz mi świadkiem").

Sytuacja ma się zupełnie odmiennie z jego nową książką, którą czytam już od tygodnia. Dokąd bądź to poemat złożony z ponad setki zdań, każde długie, wspaniałe, skonstruowane z fragmentarycznych obrazków, z których jedne umykają w lekturze, drugie zapadają w pamięć, wypowiedziane w języku wystawionym na próbę swoich możliwości, jak to było u Siwczyka od lat, lecz tym razem czyta się to śpiewająco. Tak naprawdę nie dobrnąłem jeszcze do końca, zapewne ta książka będzie mi towarzyszyć przez całe wakacje, ale już teraz wiem, że jest ona wydarzeniem. A zatem wszystkim serdecznie ją polecam.

Zaś poniżej jedno z setki zdań:

Finalna refleksja i warzenie win pod nieobecność instancji
odbywa się najpewniej w zaciszu pieleszy, na których ląduje ostrze
szafotu wzniecając zmieć pierza, co tak lubimy w kinie familijnym,
czereda rozbiega się w popłochu, ukochani wikłają się w pieszczotach,
po długiej rozterce spowodowanej wojną, wrócili na stare śmieci,
będą się grodzić, później idą napisy, ale nigdy nie dowiadujemy się,
co też było dalej z historią kolejnych rozczarowań, gdyż arbitralny gest
oszczędził nam uczucia nieprzyjemnego zawodu, jaki zawsze pojawia się
w obcowaniu ze sztuką wyczerpującą nasze życie do cna, ono
nigdy nie sięgało tych sznurówek, chlapa po wyjściu z kina, chlapa
po wejściu do mieszkania, przemoczone drewniaki, jak inaczej o tym mówić,
pochowane w nurcie zmierzchu cienie wołają cienie, do późna sterczę 
przed oknem, maluję wariantywną mapę mórz, topię kontynenty,
zamyślam ciekawe rozwiązania dla półkul, zwracam się do siebie, oczy
mam szkliste, ale nie wydaje mi się, żeby mogło w nich coś jeszcze się 
                                                                   ronić.

|K. Siwczyk, Dokąd bądź, Kraków 2014, s. 23.|